Een politiek pamflet: Nederland, de rek is uit het elastiek

Nederland is een vermoeid land. Klagers en betweters hebben de overhand, uiteraard naast de “zakkenvullers”! De rek lijkt er uit. Het motto is: “Ieder voor zich en god voor ons allen”. Wie vindt dat hij de boot heeft gemist, heeft een vrijbrief om te pakken wat hij pakken kan. Anderen doen dat immers ook.

Zowel voor een overjarig blond jochie met machtswellust als voor Noord-Afrikaanse jochies biedt dit gedrag van onze elite, een vrijbrief om hun gang te gaan. Politici hebben het te druk met de media, met het beschermen van hun imago en met het beschadigen van het merk van anderen. De polls, de polls, de polls! Vreemde vorm van merkrecht. De media doen hun best om de opruiing ter wille van de kijkcijferterreur, zwaar aan te zetten. Boeven moeten worden gelyncht, linksom of rechtsom. Wij zijn tenminste nog een beetje beschaafd, ze hoeven niet echt te worden doodgemaakt. Dat doen ze maar in Afghanistan, Irak, Egypte of Syrië. Ver van ons bed dan kunnen we via de media met gepaste verontwaardiging toekijken.

De zogenaamde integeren laten zich leiden door de wet, de rechten van de mens hun blind idealisme. Ze richten zich op knuffelberen maar ontberen ieder zicht op de echte werkelijkheid. Hebben geen ander zicht dan hun verkokerde blik. Gebrek aan geld dwingt tot afbraak. Afbraak van investeringen in de toekomst: onderwijs, zorg, huisvesting. De pampermaatschappij moet een keuze maken, dat heeft zij nooit geleerd en de politiek is onmachtig. De elite probeert krampachtig zijn schaapjes op het droge te krijgen, er komen moeilijke tijden aan. Elite eerst: “Immers wij zijn het hoofd van de samenleving, wij zijn de bestuurders, de raden en colleges van bestuur”.

Een beetje krom moet kunnen mits juridisch en contractueel goed geregeld. Een klagende jeugd die ouderen dieven noemt, ze hebben blijkbaar niet het talent om de samenleving zelf vorm te geven. Kids waar blijven de innovaties, waar is de concurrentiekracht van Nederland? Zeuren over je pensioen over tig jaar gaat niet echt helpen. Misschien een beetje nadenken. Wee en ach waar hadden jullie dat kunnen leren!

Het schetsen van een donkere wereld en een doemscenario kost anno 2012 geen enkele moeite. Populisme helpt daar uitstekend bij. Niemand is verantwoordelijk, maar iedereen heeft recht op alles! Dat gaat wringen.


Hoe gaan we de impasse doorbreken? Drugs zijn wel leuk, brengen alleen euforie en geen oplossingen. Coma zuipen, als je het goed doet, stopt het direct! Onze euthanasiewet eist evenwel dat er ondraaglijk lijden aan vooraf moet gaan. Dit moet worden getoetst niet door een maar door wel twee artsen. Een niet-reanimatieverklaring is voor de jonge drinkertjes aan te bevelen, anders wordt je wakker met een verschrikkelijke kater!

Hakken is volksvermaak nummer 1. Hoe doorbreken we de cirkel? Een partijcongres gaat niet helpen. Ethisch reveil klonk goed, dertig jaar geleden. Het is tijd voor een nieuwe maatschappelijke structuur. Oubollige instituties moeten aan de kant worden geschoven, niet worden vervangen door super-oubollige instituties, zoals onze bromsnor van Binnenlandse Zaken droomt.




Er is werk aan de winkel, gewoon werk! Maatschappelijk werk, niet door zogenaamde professionals maar door de samenleving zelf. De samenleving is meer dan de som van individuen, is meer dan losse groepen, geloofsgemeenschappen of maatschappelijke organisaties. De constatering dat de spelers en de wijze waarop zij zijn georganiseerd in de politieke en maatschappelijke structuren niet meer voldoen, lijkt waar. Dit betekent niet dat de structuren zelf niet meer voldoen maar veeleer de wijze waarop de elite en dan met name de politieke en bestuurlijke elite daar mee omgaat. Dit bastion moet worden afgebroken, het bewustzijn is er ook bij de verantwoordelijke elite. Ze gedragen zich echter tegendraads. Veranderingen worden tegen gehouden, het bastion, de macht en inkomen, wordt beschermd met cliëntalisme en het frustreren van veranderingen. Het antwoord: revolutie, sociale innovatie of hoe je het ook maar mag noemen. Overigens, geweld is uit den boze! Doel is het inzetten van het beschikbare talent niet alleen eigen gewin maar voor de samenleving en de kwaliteit van de samenleving. Waar negatieve energie positieve energie wordt, profiteert iedereen in materiële en sociale zin. Hoe wordt dit varkentje gewassen? Geen Occupy-beweging dat is teveel los zand en lijkt teveel op van Kooten en de Bie’s tegenbeweging.

Met het einde van de partijpolitiek is een nieuwe generatie onafhankelijke politici en bestuurders nodig. Jongens en meisjes met elan, met innovatieve ideeën, met visie, met morele waarden. Een einde aan de grootschaligheid gericht op het groter maken van zichzelf. We kunnen per slot niet allemaal uitblinken en tomeloos rijk worden als professioneel sportman, als echte ondernemer, als gevierde held, dan maar via de politiek en het (semi-)openbaar bestuur. Meeliften in de juiste congsi, de leden van netwerken die elkaar steunen onder het mom van “brengers van het goede”.

Kleinschaligheid, de menselijke maat, de overzichtelijke sociale omgeving waarin niemand anoniem en onzichtbaar is. De sociale netwerken, de netwerken van ZZP-ers, het midden en kleinbedrijf, de overzichtelijke school, het gezondheidscentrum, de lokale bank. Het bestuur dichter bij de mensen. Het woord “groot” klinkt als het Engels woord "greed" en lijkt voor dezelfde waarden te staan: Ikke, ikke, ikke... De gekozenen in de landelijke politiek richten zich op het maken van wetgeving of liever het verminderen ervan op basis van morele uitgangspunten. Een professionele bureaucratie stuurt de uitvoering aan die wordt gedaan door netwerken van ZZP-ers en MKB-en. Onafhankelijke raden van toezicht voor publieke en semi-publieke instellingen met toezichthouders geselecteerd op basis van hun kennis, competenties en gedrag bewaken de uitvoering en informeren de politici en de pers.

Professionele transparantie verhoudt zich goed met privacy. Structuren zoals universiteiten, planbureaus en adviesraden ondersteunen de politici bij hun toezichthoudende taken bij de uitvoering van wetgeving. Fysieke infrastructuren zoals internet, databases en weg- en waterwegen en luchthavens zijn subject van landelijke en mogelijk Europese besluitvorming. Maatschappelijke organisaties en netwerken van kiesgerechtigden ondersteunen de politiek in de zoektocht naar de balans tussen kleinschaligheid en efficiency en effectiviteit. Gekozen politici hebben het mandaat om besluiten te nemen. De uitvoering geschied onder regie van de regering. Ik heb er geen bezwaar tegen als dit deels technocraten en managers zijn, mits zij door de politiek worden benoemd en gecontroleerd. Een slank ambtenaren apparaat zorgt voor de organisatie van de uitvoering.

Massaproducten en –diensten worden “en masse” geproduceerd. De wetgever zorgt voor spelregels, toezichthouders zoals de DNB, de Nma en het OM zorgen voor naleving van de regels. Op de persoon gerichte diensten zoals zorg en onderwijs worden op een menselijke maat geleverd door mensen, niet door bureaucraten. Dit vraagt aanpassing van de beloningsystemen. Een verdelingsvraagstuk, dit valt binnen het domein en het mandaat van de politiek.

Logistieke processen kunnen worden geautomatiseerd en geoptimaliseerd. Aan het begin en einde van de keten staat de menselijke interactie. De zin van de samenleving wordt gevonden in de onderlinge menselijke verhoudingen, de onderlinge solidariteit. Ook de vrijheid, de vrijheid anders te denken en te handelen, is een maatschappelijk goed van grote waarde. Er is niet een weg die naar Nirwana leidt, het zijn er velen tenminste als geloofd wordt in de illusie van de hemel op aarde. De zoektocht mag niet ten koste van anderen gaan. Vrijheid is meer dan mijn vrijheid, vrijheid is het kunnen omgaan met de vrijheid van andersdenkenden. Het anders denken mag nooit ten koste gaan van de vrijheid van anderen. Een blonde Venloose jongen heeft daar grote moeite mee.

De uitdaging is hoe deze verandering te organiseren en te realiseren. Het zijn mensen, mensen met overtuigingen, die het moeten doen, mensen die zich kunnen losmaken van de klagerige behoudende cultuur. De sociale media bieden hiervoor een platform.

Ik heb begrepen dat Theo Maassen alvast begonnen is (die loopt altijd voorop), de nieuwe elite hoeft alleen maar te volgen. De nieuwe elite selecteert zich zelf. Dat blijkt door de maatschappelijke waardering die ze krijgen voor hun ideeën en hun handelen. Uiteindelijk bepaalt de kiezer wie de nieuwe uitverkorenen zijn. Tijd dat politiek weer leuk wordt, tijd dat bestuurders en toezichthouders weer besturen en worden aangewezen op basis van hun competenties en niet om wie ze kennen. Tijd voor een nieuw Nederland, een nieuw Europa, een nieuwe wereld? Een wereld waarin minder, meer is. Meisjes en jongens aan de slag! Vooral geen drie slag of vier wijd!