Pura Ulun Danu Bratan

Deze tempel is in 1633 door Raja van Mengwi, een Boeddhist, gebouwd als ode aan Dewi Danu, de godin van het water. Een grote vlinder vecht in het water om aan e godin te ontkomen? Een vergeefse strijd! De tempel ligt dn ook rustiek aan een van de meren in het Noorden van Bali. Later is de tempel overgegaan in de handen van de Hindoes. Resten uit die eerste dagen zijn nog steeds aanwezig.

De tempel, met mooie tuinen en vreemde bouwwerken, heeft iets van een pretpark. Toch worden in de tempel, ook als wij er zijn, ceremonies gehouden. Deze zijn niet toegankelijk voor het gemêleerde publiek. Van een afstand leg ik een priester vast. De tempel is intrek bij islamieten. Een klas islamitische kinderen krijgt er zelfs les. In wat? Ook ontwaak ik zelfs “iemand” in burka. Ook op een andere manier is de islam nadrukkelijk aanwezig. Direct tegenover de tempel is een moskee met een huizenhoge minaret opgetrokken. Vanaf iedere plek is deze minaret zichtbaar. Het lijkt alsof hij deel uit maakt van de tempel. Aan de bouw van de moskee zijn, naar ik begrijp, heel wat ruzies tussen moslims en hindoes vooraf gegaan. De laatsten vermoeden boos opzet, de eersten trekken aan het langste eind. Voer voor de discussie of een islamitische democratie een contradictio in terminus is. Een democratische islam is een discussie waar ik me wijselijk buiten hou in belang van lijf en leden.

Ik denk dat echte democratie (voor zo ver dit werkelijkheid kan zijn) slechts is voorbehouden aan seculiere samenlevingen. Hoe kan er onafhankelijke wetgeving worden gemaakt in een land waar de Sharia de onveranderlijke norm is? De geschiedenis zal het leren of is dit een retorische vraag?

Na het bezoek aan de tempel, nemen we op de valreep, een bezoek aan de botanische tuinen, Kebun Raja, mee. Het is een uitgestrekt en mooi complex dat meer verdient dan onze “Japanse” bezoekfilosofie of “Kuijlen was here!”-benadering. Een brede laan geeft toegang tot het park. Langs de lanen staan grote beelden van draken en krijgers, die passen in de cultuur en architectuur van Bali. De tuinen zijn perfect onderhouden. Gedé zet ons af bij de kas met cactussen en andere vetplanten. Bali en bloemen lijken een onlosmakelijk verbond. Bij alle offertjes en Hindoeïstische ceremonies spelen bloemen een belangrijke rol. Te hopen is dat Bali er in slaagt haar schoonheid te behouden en niet ten onder gaat aan toerisme en de darbij behorende speculatie. De prijzen van grond en onroerend goed zijn hoog zeker in het perspectief van de Balinese economie. Hebzucht kent geen grenzen. Goden blijven nodig om de mens in toom te houden, welke?